آیه 30 سوره بقره

وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَـٰٓئِكَةِ إِنِّى جَاعِلٌۭ فِى ٱلْأَرْضِ خَلِيفَةًۭ ۖ قَالُوٓا۟ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ ٱلدِّمَآءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ ۖ قَالَ إِنِّىٓ أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ (30)

ترجمه:

و هنگامی که پروردگارت به ملائکه گفت همانا من در زمین جانشینی قرار می دهم، گفتند آیا کسی را در آن قرار می دهی که در آن فساد کند و خون ها بریزد و ما به ستایش تو تسبیح می گوییم و تقدیست می کنیم، گفت همانا من می دانم آنچه نمی دانید


توضیحات:

---


نکات:

  • انسان پس از خلقت در بهشت سکنی داده شد و پس از خوردن از درخت ممنوعه، از بهشت به زمین رانده شد، اما در این آیه، پیش از خلقت انسان، خداوند می فرماید که در "الْأَرْضِ" خلیفه ای (انسان) قرار خواهد داد. و از اینجا نتیجه می شود که "الْأَرْضِ" به معنای کلی مکانی است که انسان روی آن زندگی می کند. و البته ممکن است به استناد همین آیه بتوان گفت آن بهشتی که انسان در ابتدا روی آن مستقر شد، بخشی از همین زمین فعلی بوده است.
  • از آنجا که ملائکه، پیش از خلقت انسان به خداوند می گویند: "آیا کسی را در آن قرار می دهی که در آن فساد کند و خون ها بریزد..." استنباط می شود که قبل از این دوره از خلقت بشر، دوره های دیگری برای گروه های دیگری از انسان ها وجود داشته است و یا همزمان روی کهکشان های دیگر، انسان های دیگری زندگی می کرده اند که خلقت آنها پیش از این دوره بوده است. استنباط دیگر این است که انسان پیش از انسان متفکر وجود داشته و کلمه «جاعل» (یعنی قرار میدهم یا تعیین میکنم یا منصوب میکنم) نیز تایید کننده این مساله است. و البته پذیرش هر دو استنباط ممکن است و تعارضی با هم ندارند.
  • در ادامه، ملائکه به خداوند می گویند که: "و ما به ستایش تو تسبیح می گوییم و تقدیست می کنیم" و از این قسمت اینگونه استنباط می شود که هدف از خلقت انسان، "پرستش خداوند" بوده است و این مساله را ملائکه می دانسته اند؛ چنانکه خداوند در آیه 56 سوره ذاریات (56:51) می فرماید: "وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ" (و من جن و انس را نیافریدم جز برای اینکه مرا بپرستند)
  • برخی از این آیه استنباط کرده اند که انتساب خلیفه الهی یک سنت الهی است و این آیه را به مبحث امامت و پس از امامت (وصیت و نیابت) گره میزنند؛ در حالی که این آیه هیچ اشاره ای به «سنت بودن» انتخاب آدم (ع) به عنوان خلیفه الهی ندارد کما اینکه در انتخاب هیچ پیامبری پس از آدم (ع) نیز عبارت «سنت الهی» به کار نرفته است.
  • برخی نیز با مضموم بودن کلمه جَاعِلٌۭ که یک فعل است؛ استمرار را نتیجه می گیرند. یعنی چون فعل جَاعِلٌۭ ضمه دارد و ضمه دلیل بر استمرار دارد؛ یعنی این قراردادن خلیفه در زمین همواره صورت می پذیرد پس زمین هیچگاه از خلیفه خداوند خالی نیست پس امروز نیز امام زمان (ع) وجود دارند و این آیه را اثباتی بر امام زمان (ع) می دانند. در حالی که چنین استدلالی صحیح نیست. آیه 38 سوره بقره میفرماید:قُلنَا ٱهبِطُوا۟ مِنهَا جَمِیعاۖ فَإِمَّا یَأۡتِیَنَّكُم مِّنِّی هُدࣰى فَمَن تَبِعَ هُدَایَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَیهِمۡ وَلَا هُمۡ یَحزَنُونَ. در اینجا فعل ٱهبِطُوا۟ هم فعل است هم امر است و هم ضمه است. اما هبوط آدم از بهشت تنها یکبار اتفاق افتاد.

سوالات:

  • ---

عبارات کلیدی:

  • : ملائک
  • : جانشین؛ آنکه/آنچه پس از پیشینیان می آید و پس از آنهاست

جدول اطلاعات:

شماره آیه 30
نام های آیه ---
سوره 2. بقره (مدینه)
نزول مدینه (22 - تبوکیه)
جزء 1
حزب 1
کلمات 28
حروف 111
شناسه 37
امتیاز: 5 از 5. مجموع 1 رای
افزودن نظر
در حال پاسخ به: [انصراف]
تعداد حروف باقی مانده: 500
Captcha  
۱۴۰۱/۰۵/۰۱ | سوره بقره | مدیر سایت | بازدید: 74 | 1658561620